تحقیقات بازار و بازار سنجی نخستین قدم برای ورود یک محصول یا خدمت جدید به بازار است. کسب و کارهایی که می‌دانند چطور و در چه زمانی وضعیت بازار را برای پذیرش محصول یا خدمت جدید ارزیابی کنند، و این ارزیابی‌ها را با چه ابزارهایی انجام دهند، همیشه موفق‌تر هستند. تحقیقات بازاریابی و بازار سنجی ابزاری قوی و یک مزیت رقابتی ارزشمند در مقابل رقبا محسوب می‌شود که بازوی قدرتمند آگاهی بخشی به مشتریان است، و همین آگاهی بخشی است که منجر به رشد طبیعی و تاثیرگذاری یک برند می‌شود.
به نظر شما چرا برندهایی مانند دیجی کالا، تپسی یا علی بابا این قدر به شهرت و محبوبیت رسیده‌اند؟ در نگاه اول شاید بگویید به خاطر تبلیغات گسترده، ولی اگر کمی عمیق‌تر به موضوع نگاه کنیم این هنر آنها در ارزیابی صحیح بازار و نیاز مشتریان بوده که باعث رشد و این سطح از محبوبیت این برندها شده است. وجه مشترک همه این شرکت‌ها این است که با بازار سنجی در زمان مناسب و با ابزارهای قدرتمند، توانسته‌اند نیاز مشتری را بهتر از سایر رقبایشان درک کنند. دلیل اصلی این رشد، اعتقاد قوی آنها به آگاهی بخشی یا Brand Avernace و استفاده فعالانه از ابزارهای تحقیقات بازاریابی است. ولی با این وجود همچنان بسیار از شرکت‌ها بدون توجه به موضوع تحقیقات بازار و ارزیابی نیاز مشتریان، و صرفاً با تکیه بر حدس و گمانه زنی عمل می‌کنند.
اگر به‌عنوان صاحب یک کسب و کار به دنبال توسعه بازار محصولات و خدماتتان هستید، اگر درک نیاز مشتریان برای شما مهم است، و می‌دانید که رشد و ارتقا جایگاه شما در گرو توجه به خواسته مشتریان و بازار است، این مطلب برای شما نوشته شده است. در این مقاله به‌طور کامل از مراحل تحقیقات بازار و چگونگی تحلیل نتایج تحقیقات بازار با شما صحبت خواهیم کرد؛ پس پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.
تعریف تحقیقات بازار
تحقیقات بازار (یا تحقیقات بازاریابی) مجموعه‌ای از تکنیک‌های مورد استفاده برای جمع‌آوری اطلاعات و درک بهتر بازار هدف است. کسب‌وکارها از این اطلاعات برای طراحی محصولات بهتر، بهبود تجربه کاربران و ایجاد یک استراتژی بازاریابی و تبلیغات استفاده می‌کنند، که مشتریان با کیفیت را جذب کرده و سود خود را بهبود ببخشند.
ضرورت انجام تحقیقات بازار و بازار سنجی
بدون تحقیق، درک شما از مشتریان غیرممکن است. مطمئناً، ممکن است ایده کلی در مورد اینکه آنها چه کسانی هستند و به چه چیزهایی نیاز دارند داشته باشید، اما اگر می‌خواهید حمایت آنها را به‌دست آورید، باید به‌درستی مطالعه کنید. وسواس و دقت در بازار سنجی تنها راه برنده شدن است. اگر عمیقاً به این موضوع اهمیت ندهید، مشتریان بالقوه را در مقابل رقبایی که به این موضوع اهمیت می‌دهند از دست خواهید داد!
تحقیقات بازار همچنین بینشی در مورد طیف گسترده‌ای از موضوعاتی که بر سود آوری شما تأثیر می‌گذارند، مشخص می‌کنند. از جمله:
- جایی‌که مخاطبان هدف و مشتریان فعلی شما تحقیقات بازاریابی خدمات خود را انجام می‌دهند، کجاست؟
- مخاطبان هدف شما به کدام یک از رقبای شما توجه بیشتری می‌کنند؟
- آنچه در صنعت شما و در چشم خریدار شما رواج دارد، چیست؟
- چه کسانی بازار هدف شما را تشکیل می‌دهند و چالش‌های آنها چیست؟
برای اینکه بدانید چطور به اطلاعات موثق و دقیق برای پاسخ دادن به این سؤالات دست پیدا کنید، در ادامه مطلب همچنان با ما همراه باشید.
معرفی 4 روش رایج برای تحقیقات بازار
روش‌های مختلفی برای انجام تحقیقات بازار و جمع‌آوری داده‌های مشتری وجود دارد، اما لازم نیست خود را تنها به یک روش تحقیق محدود کنید. چهار نوع متداول از تکنیک‌های تحقیقات بازار شامل نظرسنجی، مصاحبه، گروه‌های کانونی و مشاهده است. اینکه شما از کدام روش استفاده می‌کنید، ممکن است بر اساس نوع کسب‌وکار شما متفاوت باشد. بنابراین بهتر است که ابتدا با این روش‌ها آشنا شوید، سپس بر اساس اهداف خاص خود و آنچه باید بدانید، از ترکیب آنها استفاده کنید.
اما برویم سراغ معرفی این روش‌ها:
نظرسنجی؛ متداول‌ترین ابزار بازار سنجی
نظرسنجی‌ها شکلی از تحقیقات کیفی هستند، که مشارکت کنندگان در آن مجموعه‌ای کوتاه از سؤالات را به‌صورت آنلاین پاسخ می‌دهند. طبق نظر متخصصین تجربه مشتری (CX)، نظرسنجی‌ها متداول‌ترین روش تحقیق بازار هستند. اما چه چیزی باعث محبوبیت نظرسنجی‌های آنلاین شده است؟
در پاسخ باید گفت انجام آنها آسان و ارزان است و می‌توانید به‌سرعت داده‌های زیادی را جمع‌آوری کنید. به علاوه، تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز بسیار ساده است. با یک جستجوی مختصر در اینترنت می‌توانید به نمونه‌های استاندارد این پرسشنامه‌ها دسترسی پیدا کنید.
مصاحبه‌های حضوری و پرسشنامه‌های آنلاین؛ دقیق‌ترین ابزارها
مصاحبه‌ها گفتگوهای یک به یک با اعضای بازار هدف شما هستند. برای رسیدن به هدف، هیچ چیز بهتر از مصاحبه‌های حضوری نیست، اما اگر ملاقات حضوری امکان‌پذیر نیست، پرسشنامه آنلاین انتخاب دوم بهتری است. صرف نظر از نحوه انجام آن، هر نوع مصاحبه‌ای با مشتریان در درک نیاز آنها مؤثر خواهد بود. اما چه چیزی باعث می‌شود مصاحبه‌ها تا این حد روشنگر باشند؟
در صحبت مستقیم با یک مشتری، همدلی بیشتری نسبت به تجربه آنها به‌دست خواهید آورد و می‌توانید موضوعات را به‌طور شفاف و دقیق بررسی کنید. پرسشنامه‌های آنلاین نیز به‌دلیل استفاده آسان و نتایج خوب، کمک کننده هستند.
گروه‌های کانونی؛ داده‌های شفاف و صریح
گروه‌های کانونی گروهی از افراد است که با دقت انتخاب شده‌اند و متناسب با بازار هدف شرکت هستند. یک ناظر آموزش دیده، گفتگویی پیرامون محصول، تجربه کاربری یا پیام بازاریابی را هدایت می‌کند تا بینش عمیق‌تری به‌دست آورد. درگروه‌های کانونی می‌توانید محصول خود را آزمایش کنید، نسخه نمایشی را تماشا کنید، بازخورد بگیرید یا به سؤالات خاصی پاسخ دهید. اگر در موضوع تحقیقات بازار تازه‌کار هستید، این روش توصیه نمی‌شود، چون ممکن است خطا کنید.
مشاهده؛ قدرتمندترین ابزار سنجش بازار
در طول یک جلسه مشاهده مشتری، نماینده‌ی شرکت مشاهدات خود از یک کاربر با محصول بررسی و نتایج را یادداشت‌برداری می‌کند. چه چیزی روش مشاهده را اینقدر هوشمندانه و قدرتمند می‌کند؟
مشاهده عینی! مشاهده جایگزینی عالی برای گروه‌های کانونی است. این روش نه تنها هزینه کمتری دارد، بلکه می‌بینید که مردم بدون تأثیرگذاری بر یکدیگر، با محصول شما در یک محیط به‌طور طبیعی تعامل می‌کنند. تنها نقطه ضعف این روش عدم اطمینان از صداقت مشتری است؛ شما نمی‌توانید به ذهن آنها وارد شوید و بدانید نظر واقعی آنها چیست!
سایر روش‌های متداول در بازار سنجی
روش‌های دیگری هم وجود دارند که بعد از 4 روش نام برده، در الویت‌های کمتر قابل اجرا و پیاده سازی هستند:
- تحقیق تقسیم‌بندی بازار: تحقیقات تقسیم‌بندی بازار به شما این امکان را می‌دهد که مخاطبان هدف خود را بر اساس ویژگی‌های خاص و تعیین‌کننده به گروه‌های مختلف دسته‌بندی کنید. به این ترتیب، می‌توانید راه‌های مؤثری را برای برآورده کردن نیازها، درک انتظارات و اهداف آنها به‌دست آورید.
- تحقیق قیمت‌گذاری: تحقیقات قیمت‌گذاری به شما ایده می‌دهد که محصولات یا خدمات مشابه در بازار با چه قیمتی به فروش می‌رسند، مخاطب هدف شما انتظار دارد چه هزینه‌ای بپردازد، و قیمت منصفانه برای محصولتان چقدر است. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا استراتژی قیمت‌گذاری خود را تعریف کنید.
- تحقیق تحلیل رقابتی: تجزیه و تحلیل‌های رقابتی با ارزش هستند، زیرا به شما درک عمیقی از رقابت در بازار و صنعت خود می‌دهند. باید در مورد کدام یک از رقبای خود کار کنید تا از آنها عقب نمانید و از آنها پیشی بگیرید و چگونه می‌توانید به وضوح خود را از رقبا جدا کنید..
- تحقیقات رضایت مشتری: رضایت مشتری و تحقیقات وفاداری به شما این دیدگاه را می‌دهد که چگونه می‌توانید مشتریان فعلی را برای کسب و کار بیشتر بازگردانید و چه چیزی آنها را برای انجام این کار تشویق می‌کند. این تحقیق به شما کمک می‌کند تا مؤثرترین راه‌ها را برای ایجاد لذت در بین مشتریان خود کشف کنید.
- تحقیق آگاهی از برند: این روش به شما می‌گوید که مخاطبان هدف شما در مورد چه چیزی می‌دانند و از برند شما چقدر شناخت دارند.
- تحقیقات کمپین: تحقیقات کمپین مستلزم بررسی کمپین‌های بازاریابی و تبلیغات گذشته شما و تجزیه و تحلیل موفقیت آنها در بین مخاطبان هدف و مشتریان فعلی است.
برای رشد کسب‌وکارتان حتماً از تحقیقات بازاریابی کمک بگیرید
انجام تحقیقات بازار و بازار سنجی امری است که اگر به‌طور دقیق و صحیح انجام شود، مانند یک بازوی قوی شما را به سمت اهدافتان حرکت خواهد داد.
حتی اگر گمان می‌کنید وضعیت بازار و مشتریان خود را بخوبی می‌شناسید، باز هم انجام این تحقیقات مسیرهای جدید و بهتری را پیش روی شما قرار خواهد داد. برای انجام تحقیقات بازار و بازار سنجی هم می‌توانید از مشاوره شرکت‌هایی که در این زمینه تخصص و تجربه لازم را دارند، استفاده کنید؛ هم می‌توانید خودتان با هر روشی که به نظرتان برای کسب و کار شما مناسب است، اقدام کنید.